Pasiak, bucik i żądze

Jan Hlebowicz

publikacja 06.05.2015 16:11

Pasiak z obozu koncentracyjnego, sowiecki samochód terenowy, przestrzelony przez czerwonoarmistów krucyfiks czy bucik dziecięcy odnaleziony w gruzach Warszawy. Te i inne eksponaty można oglądać na wystawie przygotowanej przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Pasiak, bucik i żądze Walizka z całą zawartością należała do członka organizacji Deutsches Jungvolk, działającej w Hitlerjugend. Została porzucona w 1945 r. na dworcu kolejowym w Krakowie. Właściciel i jego dalsze losy nie są znane Jan Hlebowicz /Foto Gość

W Europejskim Centrum Solidarności 6 maja otwarta została wyjątkowa ekspozycja. Zwiedzający poznają wydarzenia roku 1945 w Polsce poprzez 45 specjalnie dobranych eksponatów związanych z końcem II wojny światowej.

- Przedmioty zostały podzielone na pewne grupy tematyczne, jednak świadomie zrezygnowaliśmy z narzucania ściśle wytyczonej trasy zwiedzania, pozwalając samodzielnie zapoznawać się z nimi w dowolnej kolejności. Każdy zwiedzający może na tej podstawie wyrobić sobie własny osąd o ostatnich tygodniach wojny i początkach nowego porządku - mówi prof. Paweł Machcewicz, dyrektor gdańskiego Muzeum II Wojny Światowej.

- Mam nadzieję, że ta wystawa stanie się inspirującym bodźcem do refleksji nad złożonością wydarzeń i zjawisk historycznych towarzyszących końcowi wojny w tej części Europy, a także nad niejednoznacznością jej skutków - dodaje.

Wśród eksponatów są m.in. radziecki samochód terenowy GAZ 67, dzwon pochodzący z zatopionego w styczniu 1945 r. statku "Wilhelm Gustloff", przestrzelony przez żołnierzy sowieckich krucyfiks, zniszczone niemieckie szyldy uliczne z Gdańska oraz mundury żołnierzy niemieckich, radzieckich i polskich.

Na wystawie zobaczyć można także pamiątki po żołnierzach Armii Krajowej represjonowanych przez władze komunistyczne - gen. Aleksandrze Krzyżanowskim "Wilku" i Janinie Wasiłojć-Smoleńskiej "Jachnie" oraz jednym z przywódców Polskiego Państwa Podziemnego Antonim Pajdaku, który został porwany przez Sowietów i skazany w Moskwie w sfingowanym procesie.

Na szczególną uwagę zasługuje bucik dziecięcy odnaleziony w gruzach Warszawy. Należał on najprawdopodobniej do dziecka, które straciło życie podczas powstania warszawskiego.

Innym wyjątkowym eksponatem jest ruchoma figurka wykonana przez żołnierza Armii Czerwonej. Zabawka przedstawia w obsceniczny sposób scenę stosunku seksualnego i wiele mówi o żądzach mężczyzn w mundurach. Żołnierze sowieccy w Gdańsku i innych zdobytych miastach zaspokajali je, masowo dopuszczając się gwałtów na kobietach różnych narodowości.

Przedmioty te pokazują, że rok 1945 nie przyniósł Polakom wolności - po niemieckiej okupacji nastał czas dominacji sowieckiej w naszym kraju. Zwiedzający dowiedzą się, jak wyglądały migracja ludności, codzienność, pauperyzacja i odradzanie się życia.

Otwarcie wystawy rozpoczęło dwudniową międzynarodową konferencję historyków "Dziedzictwo II wojny światowej z perspektywy siedemdziesięciu lat". Więcej na ten temat TUTAJ. Ekspozycja będzie czynna do połowy września w Europejskim Centrum Solidarności.