Nieprawidłowości, zaniedbania oraz lekceważenie przepisów prawa – takie są w skrócie ustalenia po kontroli zleconej przez wojewodę pomorskiego, Ryszarda Stachurskiego, w puckim Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.
Inspektorzy z Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego prześledzili proces kwalifikacji rodziców zastępczych, funkcjonowanie rodziny oraz zakres w jakim udzielano jej wsparcia, które gwarantować powinna ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Wojewoda pomorski Ryszard Stachurski zapoznał się z wynikami kontroli przeprowadzonej w puckim Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie przez inspektorów Urzędu Wojewódzkiego. Kontroli poddano proces kwalifikacji rodziców zastępczych, funkcjonowanie rodziny Anny i Wiesława Cz. oraz zakres w jakim udzielano jej wsparcia, które gwarantować powinna ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Wszystko to w związku z tragiczną śmiercią dwójki dzieci, którymi miało opiekować się małżeństwo Cz.
Jak czytamy w komunikacie wydanym przez wojewodę w wyniku kontroli ustalono, że rodzina zastępcza państwa Cz. nie została przeszkolona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Szkolenie przeprowadzone w dniach 19-21 sierpnia 2010 roku nie było szkoleniem kandydatów na rodziny zastępcze zawodowe, niespokrewnione z dzieckiem. Kwalifikacji na zawodową rodzinę zastępczą dokonano 9 września 2010 roku z naruszeniem przepisów. Lista tych naruszeń jest bardzo długa:
- nieuwzględnienie w procesie kwalifikacji braku właściwego przeszkolenia kandydatów
- brak dokumentacji dotyczącej przebiegu 10 – godzinnych praktyk
- przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez pracownika PCPR (w ramach wewnętrznych procedur) pomimo nieobecności jednego z kandydatów na rodzica zastępczego oraz uznaniu warunków mieszkaniowych za spełnione, pomimo, że dom kandydatów nie był wykończony i nie spełniał warunków umożliwiających przyjęcie 5 dzieci
- brak ponownego zweryfikowania sytuacji mieszkaniowej kandydatów
- nie sporządzono opinii na podstawie przeprowadzonego 16 kwietnia 2012 roku wywiadu pedagogicznego
- uwzględniono w dokumentacji kwalifikacyjnej diagnozę psychologiczną dokonaną przez psychologa, który nie uczestniczył w kwalifikacji rodziny
- brak pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej na umieszczenie dzieci w rodzinie
- brak pisemnej zgody rodziny zastępczej na umieszczenie dzieci w ich rodzinie
- brak ponownej kwalifikacji rodziny przed umieszczeniem w niej dzieci (powód zmiana sytuacji rodzinnej rodziny zastępczej oraz znaczny upływ czasu od pierwszej kwalifikacji z 9 września 2010 roku)
- dzieci zostały umieszczone w rodzinie zastępczej 19 stycznia 2012 roku, natomiast koordynator rodzinnej pieczy zastępczej dla rodziny ustanowiony został 10 maja 2012 roku
- zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Wejherowie sąd udzielił zabezpieczenia małoletnim poprzez umieszczenie ich w rodzinie zastępczej wskazanej przez PCPR w Pucku. PCPR nie zwróciło się do sądu o zmianę postanowienia w zakresie wskazania konkretnej rodziny, w której dzieci zostały umieszczone
- pomimo uzyskania w drugiej połowie lipca ( tj. po tragicznym zdarzeniu) przez koordynatora pieczy informacji o tym, że matka zastępcza w przeszłości leczyła się psychiatrycznie, nie zostały podjęte odpowiednie działania – trudno uznać za właściwe i wystarczające – w świetle tragicznych wydarzeń – podjęte na Zespole w dniu 31 lipca br., zobowiązanie rodziny zastępczej do dostarczenia zaświadczenia od lekarza psychiatry na okoliczność braku przeciwwskazań do opieki nad dziećmi
- umowa zawarta 19 stycznia 2012 roku o pełnienie funkcji rodziny zastępczej, zawarta pomiędzy państwem Cz. A Starostą Puckim, nie określała maksymalnej liczby dzieci, jaka może być w rodzinie umieszczona, nie wskazywała małżonka, któremu będzie wypłacane wynagrodzenie; umowa zawierała ustalenia dotyczące rodziny zastępczej pełniącej rolę pogotowia rodzinnego i zawodowej specjalistycznej, którą państwo Cz. nie byli, czyli ustalenia nie odnoszące się do przedmiotowej sytuacji
- pomimo otrzymania w maju br. sygnału o niewłaściwym stosunku do dzieci, brak właściwej reakcji ze strony ustanowionego już wówczas koordynatora pieczy zastępczej
- kolejna informacja z 31 lipca br. o mających miejsce nieprawidłowościach (tj. po śmierci chłopca, która miała miejsce 3 lipca br.) nie spowodowała działań innych, niż przeprowadzenie przez koordynatora rozmowy z rodzicami na okoliczność stosowania kar cielesnych, pomimo toczącego się w tym czasie postępowania w sprawie śmierci chłopca
- brak działań zmierzających do sprawdzenia prawdziwości i podstaw otrzymywanych przez PCPR informacji od krewnych dzieci (ojca, chrzestnych) o utrudnianiu im kontaktów z dziećmi
- zorganizowana po śmierci chłopca pomoc dla rodziny zastępczej obejmowała codzienny 1 – 1,5 godzinny kontakt z psychologiem, następnie – raz w tygodniu do czasu rozwiązania rodziny; biorąc pod uwagę kolejną śmierć w rodzinie, trudno znaleźć podstawy dla ograniczenia pomocy psychologa do jednej wizyty tygodniowo.
- Wojewoda przekazał wyniki kontroli prokuraturze, która podejmie dalsze kroki w tej sprawie – informuje Roman Nowak, rzecznik wojewody pomorskiego. – Ponadto sformułowane zostaną zalecenia, które trafią do wszystkich starostów oraz jednostek zajmujących się pomocą społeczną i pracą z rodzinami. Wzmożony zostanie też nadzór nad puckim PCPR.
Wojewoda skieruje też wnioski kadrowe do starosty w stosunku do osób winnych zaniedbań w PCPR.
Przypomnijmy, że w lipcu tego roku, w mieszkającej w Pucku rodzinie zastępczej opiekującej się piątką powierzonych i dwójką własnych dzieci, zmarł 3-letni chłopiec. 12 września w tej samej rodzinie zmarła jego 5-letnia siostra. Rodzice zastępczy: 32-letnia Anna C. oraz 39-letni Wiesław C. twierdzili, że w obu przypadkach doszło do nieszczęśliwego zdarzenia. Prokuratorzy ustalili jednak, że dzieci zmarły w wyniku pobicia. Małżeństwo Cz. przyznało się do winy.