W połowie kwietnia w MMG została podpisana umowa sprzedaży unikatowej kolekcji 33 akwarel autorstwa Stefana Szmaja. Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA kupił prace od rodziny artysty, a następnie przekazał je w depozyt Muzeum Miasta Gdyni. – Stefan Szmaj to wybitny artysta związany z ekspresjonizmem, grafik i malarz, na co dzień ceniony okulista. Po II wojnie światowej artysta zamieszkał w Gdyni, tu też stworzył cykl prac związanych z gdyńskim portem, cennych zarówno pod względem artystycznym, jak i historycznym – podkreśla M. Miegoń. Dodaje, że decyzja Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA o zakupie tej wyjątkowej kolekcji pozwoliła zachować zbiór akwarel artysty w formie nierozproszonej.

Stefan Szmaj urodził się 10 sierpnia 1893 r. w Książenicach pod Grabowem nad Prosną. – Postać wybitna, jeżeli chodzi o zasługi dla kraju, co wpisuje go w kanon postaci kluczowych dla 100-lecia niepodległości Polski. Na początku 1919 r. wziął udział w powstaniu wielkopolskim i 10 lutego wstąpił do wojska, w którym, już jako lekarz, brał udział w tzw. wojnie bolszewickiej. Odznaczono go Medalem Niepodległości, a pośmiertnie – Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym – podkreśla M. Miegoń.

Po wojnie S. Szmaj pracował w poznańskich szpitalach, początkowo jako chirurg, a następnie na oddziale okulistycznym. W 1922 r. został asystentem Kliniki Okulistycznej Uniwersytetu Poznańskiego. Pozostając na tym stanowisku do końca 1923 r., przygotował rozprawę doktorską. Pod koniec lat 20. XX w. odbył podróż zagraniczną, podczas której zwiedził Wiedeń, Wenecję, Mediolan, Genuę, Niceę, Monte Carlo i Marsylię. Po II wojnie światowej powrócił do Gdyni, gdzie pracował jako ordynator oddziału okulistycznego Szpitala Miejskiego, a także poświęcał się malowaniu. – Oglądając te obrazy, można się przenieść w malarską perspektywę tego, jak po II wojnie światowej odbudowywał się i działał gdyński port. Akwarele przedstawiają statki, które dawno przeszły do historii, jak TSS „Stefan Batory”. Po wojnie on nadal kursował, ale z mniejszą liczbą pasażerów, co spowodowane było obostrzeniami ówczesnego socjalistycznego rządu, ale cały czas był niewątpliwą wizytówką miasta – oknem na świat dla wielu rodaków, którzy mogli podróżować poza granice naszej polskiej powojennej rzeczywistości – opowiada M. Miegoń.

Dodaje, że przywracanie pamięci S. Szmaja dopiero się rozpoczyna. Dlatego MMG ma w perspektywie przygotowanie ekspozycji, która będzie prezentowała nie tylko pracę, ale również życiorys artysty. – Twórczość plastyczna S. Szmaja znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowego w Toruniu, a teraz również w Muzeum Miasta Gdyni, gdzie wcześniej nie mieliśmy tak dużej kolekcji dzieł tego artysty i postaramy się to jak najlepiej zaprezentować – zapowiada M. Miegoń.