Stocznia Gdańska setnym pomnikiem historii

W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się uroczysta gala "100 Pomników Historii na Stulecie Odzyskania Niepodległości", w trakcie której prezydent Duda wręczył rozporządzenia przedstawicielom 14 instytucji trafiających na listę pomników historii.

Setnym wyróżnionym obiektem jest Stocznia Gdańska. Rozporządzenie z rąk prezydenta odebrała minister Magdalena Gawin i Henryk Nakonieczny, członek Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".

- Stocznia Gdańska to symbol Solidarności, walki o wolność naszych czasów, a w związku z tym symbol odrodzenia się Rzeczypospolitej. Dzięki ludziom Solidarności, dzięki tej walce bez broni, walce demokratycznej w niedemokratycznym państwie, która zakończyła się zwycięstwem i tym, że dzisiaj mamy nasze państwo wolne, niepodległe, suwerenne - mówił w czasie gali prezydent Duda.

- Cieszę się, że mamy na 100-lecie odzyskania niepodległości 105 pomników historii. To lista świadectwa naszych dziejów, dziedzictwa materialnego, widocznego, szczególnie przemawiającego do chyba każdego człowieka, kiedy znajdzie się w murach tych obiektów, które tętnią historią, które często się zmieniały na przestrzeni dziejów, ale które zawsze mają postać zbliżoną do swojej postaci pierwotnej, choć minęły już stulecia - podkreślił prezydent. - To niezwykle ważne dla nas. To niezwykle ważne dla każdego narodu, dla jego tożsamości, aby znał swoją tradycję, aby widział swoją historię także poprzez świadectwa jej materialnej obecności - dodał A. Duda.

Wyznaczony rozporządzeniem Prezydenta RP pomnik historii obejmuje zespół budowlany Stoczni Gdańskiej, stanowiący przykład ponadstuletnich dziejów rozwoju architektury i budownictwa stoczniowego, ale także miejsca walki o prawa pracownicze i narodzin Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", który odegrał kluczową rolę w obaleniu systemu komunistycznego w XX wieku w Europie.

Dawna gdańska Stocznia Królewska powstała w 1850 r., po zjednoczeniu Niemiec w 1871 r. zmieniono jej nazwę na Stocznię Cesarską, a po II wojnie światowej (po połączeniu z dawną Stocznią Schichaua) funkcjonowała pod nazwą Stocznia Gdańska im. Lenina.

O wartości historycznej Stoczni Gdańskiej przesądza przede wszystkim jej związek z ważnymi wydarzeniami. Stała się ona miejscem strajku robotników w grudniu 1970 r. oraz w sierpniu 1980 r. Negocjacje ze stroną rządową w sierpniu 1980 r. odbywały się w budynku tzw. sali BHP (dawny magazyn torped), w którym podpisano Porozumienia Gdańskie, zawierające 21 postulatów stoczniowców, na mocy których powstał NSZZ "Solidarność".

Pomniki historii ustanawiane są od 1994 roku. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury Polski. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta RP specjalnym rozporządzeniem, na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 10 grudnia wyróżnienie to nadano: zespołowi staromiejskiemu w Przemyślu i Twierdzy Przemyśl, Zespołowi Pałacowo-Parkowemu w Dobrzycy, Stoczni Gdańskiej, pałacykowi Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, kościołowi pw. św. Anny w Oleśnie, bazylice kolegiackiej w Pułtusku, pustelni pokamedulskiej w Rytwianach, zespołowi staromiejskiemu w Starym Sączu, kolegiacie w Wiślicy, bazylice katedralnej we Włocławku, bazylice św. Rocha w Białymstoku, najstarszej kopalni ropy naftowej w Bóbrce i Zamkowi Piastów Śląskich w Brzegu.

Na wszystkich pomnikach historii zawisną symboliczne tablice.