Przy okazji prac remontowych, związanych z konstrukcją kościoła, zakonnicy natrafili na cenny zabytek. Najprawdopodobniej przed marcem 1945 r., gdy Gdańsk został zajęty przez Armię Czerwoną, umbraculum ukryto w krypcie pod Czarną Salą, na terenie klasztoru. Papieskie regalium przetrwało tam czas końca II wojny światowej i kolejne 75 lat.

Umbraculum jest formą liturgicznego parasola będącego symbolem władzy papieskiej. Podczas sede vacante na stolicy Piotrowej umbraculum znajduje się w godle Stolicy Apostolskiej. - Za datę powstania zabytku należy przyjąć rok 1928, kiedy papież Pius XI nadał kościołowi pw. św. Mikołaja tytuł bazyliki mniejszej, jako jedynemu w gdańskim Śródmieściu kościołowi katolickiemu. Przeznaczenie umbraculum do naszej bazyliki potwierdzają archiwalne fotografie oraz herb świątyni z charakterystycznym zwieńczeniem - mówi o. Michał Osek OP, przeor klasztoru.

Umbraculum było przeznaczone wyłącznie do procesji, w których uczestniczył następca św. Piotra. Jego posiadanie było przywilejem bazylik mniejszych. Gdy papież odwiedzał daną bazylikę, umbraculum otwierano. Pierwszym papieżem używającym tego liturgicznego parasola był Aleksander VI, panujący w XVI wieku. Od 1989 r. przepisy liturgiczne nie wspominają o takim wyposażeniu bazylik.

Umbraculum z Gdańska jest prawdopodobnie jednym z nielicznych oryginalnych sprzętów liturgicznych tego typu w Polsce. Rozpiętość tkaniny ma aż 235 cm, wysokość wraz z drzewcem - 389 cm. Mechanizm umbraculum zachował się w niezmienionej technice, materiał - zgodnie z przepisami powinien być to jedwab - został miejscami zniszczony przez grzyby i pleśnie.

Na wniosek klasztoru Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał już umbraculum do rejestru zabytków. - Nasz klasztor podejmie starania, aby jak najszybciej zabezpieczyć zabytek oraz uzyskać dotacje na prace konserwatorskie - dodaje o. Osek.