Pierwsza wzmianka o miejscowości na półwyspie pojawia się w 1198 roku. Zapisano wówczas, że w położonej na Pomorzu krainie określonej jako Gellen handlowano śledziami. Z XIII w. zachowały się liczne dane informujące o transporcie śledzi w głąb kraju. Świadczy to, że rybackie osiedle na północnym krańcu Polski znakomicie się rozwijało. W XIII w. Hel otrzymał prawa miejskie z rąk księcia pomorskiego Świętopełka II. Akt lokacyjny został potwierdzony w przywileju z 1378 roku, wydanym już przez Krzyżaków, którzy zajęli miasto w 1308 roku. Najdawniejszy Hel położony był ok. 1,5 km na zachód od centrum obecnego miasta.