Pierwsza wzmianka o miejscowości na półwyspie pojawia się w 1198 roku. Zapisano wówczas, że w położonej na Pomorzu krainie określonej jako Gellen handlowano śledziami. Z XIII w. zachowały się liczne dane informujące o transporcie śledzi w głąb kraju. Świadczy to, że rybackie osiedle na północnym krańcu Polski znakomicie się rozwijało. W XIII w. Hel otrzymał prawa miejskie z rąk księcia pomorskiego Świętopełka II. Akt lokacyjny został potwierdzony w przywileju z 1378 roku, wydanym już przez Krzyżaków, którzy zajęli miasto w 1308 roku. Najdawniejszy Hel położony był ok. 1,5 km na zachód od centrum obecnego miasta.

Z zachowanych opisów wiadomo, że posiadał on murowany kościół pw. Najświętszej Maryi Panny, ratusz, szpital, dwa place targowe, kilka karczm oraz przystań dla łodzi rybackich i statków handlowych. Na początku XV w. miasto zaczęło... znikać pod wodą – półwysep przesuwał się. Wtedy też zaczął się tworzyć Nowy Hel, który niestety nie zachował się w pełni – świadkiem jego istnienia jest średniowieczny kościół Świętych Piotra i Pawła, który niegdyś znajdował się w centrum osady, a dziś stoi koło brzegu morza. Tę świątynię wybudowano w 1417 roku. W 1482 r. osadzono przy niej stałego proboszcza. Kiedy w początkach XVI w. zaczęła się zmniejszać liczba ławic śledzia, wpływających z Bałtyku na Zatokę Gdańską, miasto zaczęło podupadać. Ponieważ prawo patronatu nad Helem otrzymali gdańszczanie, którzy w większości przyjęli luteranizm, Hel szybko stał się protestancki. Już w 1526 r. przy kościele parafialnym został ustanowiony luterański pastor Henryk. W ciągu kilku lat świątynię przejęli protestanci, mimo żądań zwrotu, które kierował biskup włocławski Hieronim Rozrażewski.

W XIX w. osada bardzo podupadła – mieszkało tam zaledwie 400 mieszkańców, prawie wszyscy byli wyznawcami luteranizmu i posługiwali się językiem niemieckim. Katolicka była tylko jedna rodzina, należąca do parafii w Jastarni. Odrodzenie katolicyzmu, a także polskości mieszkańców nastąpiło po odzyskaniu niepodległości. W 1928 r. biskup chełmiński Stanisław Okoniewski ustanowił na Helu ośrodek duszpasterski. Dawny kościół parafialny, zajęty przez luteran, został zamieniony na muzeum rybackie. Pojawiła się potrzeba budowy katolickiej świątyni. Już w 1924 r. powstał komitet budowy, a na jego czele stanął Klemens Konka, który w tym czasie został burmistrzem Helu. Szybko udało się zbudować małą kapliczkę, dla ok. 40 osób, która po rozbudowie mieściła 100 wiernych.

– Polskich rybaków na Helu wciąż przybywało, osada szybko powiększała się. Parafianie nie mieścili się już w większej kaplicy, musieli modlić się pod gołym niebem. Diecezję chełmińską, której podlegał wtedy Hel, objął bp Okoniewski. Do helskiego ośrodka przysłał ks. Hieronima Grzenię – opowiada o. Ireneusz Główczewski OFM, proboszcz helskiej parafii. Ksiądz Hieronim był wyjątkowym duszpasterzem i sprawnym organizatorem. Wśród mieszkańców zyskał sobie miano św. Antoniego, dzięki swojej pobożności i skromności. Na apel kapłana wierni chętnie wybrali komitet budowy kościoła, na którego czele stał znów K. Konka. Dzięki ofiarności i pracy rybaków, a także hojności letników i akcji zbiórkowej prowadzonej w całej Polsce, w latach 1930–1933 wybudowano nową, okazałą świątynię, według projektu znanego architekta poznańskiego inż. Stefana Cybichowskiego. Modernistyczny kościół 6 października 1933 r. poświęcił bp Okoniewski. Jednocześnie z budową kościoła Hel zaczął się polonizować – osiedlali się tu rybacy z Jastarni, Kuźnicy, Władysławowa i Chłapowa, przybywali z całego polskiego Wybrzeża.

Jeszcze przed II wojną światową niemieccy rybacy z Helu wyjechali do Niemiec. Wpłynęła na to również decyzja o wybudowaniu na Helu portu wojennego i umocnień wojskowych. Gdy wybuchła II wojna światowa, twierdza Hel broniła się do 2 października i była ostatnią kapitulującą polską placówką wojskową. W okupowanym przez Niemców mieście modernistyczny kościół zamieniono na magazyn wojskowy. Po zakończeniu wojny życzliwy franciszkanom bp Kazimierz Kowalski właśnie im zlecił duszpasterstwo na Helu. – Mamy dziś ponad 2600 parafian. Prowadzimy wspólnoty, wśród nich III Zakon Franciszkański, Żywy Różaniec, ministrantów, lektorów i szafarzy. Istnieje u nas od wielu lat grupa modlitewna Magnificat – mówi o. Ireneusz. – Prowadzimy też prace remontowe. Powstaje właśnie nowy dach – dodaje proboszcz.

Zapraszamy

Parafia pw. Bożego Ciała
ul. Wiejska 46,
84-150 Hel;
hel.franciszkanie.net

Porządek Mszy św.:
niedz.: 7.30, 9.30, 11.00, 19.00, 20.00,
pon.–sob.: 8.00, 19.00.

Odpust: 29 czerwca.