Medycyna na przestrzeni wieków

Jan Hlebowicz

publikacja 27.02.2013 01:30

400-lat temu Joachim Oelhaf, gdański lekarz i profesor medycyny, wykonał pierwszą na ziemiach Rzeczpospolitej publiczną sekcję zwłok...

Sprawozdanie z pierwszej na świecie, udokumentowanej sekcji zwłok, która odbyła się ok. 1300 r. na Uniwersytecie w Bolonii. Prezentowany na wystawie egzemplarz należał do anonimowego studenta Akademii Krakowskiej Sprawozdanie z pierwszej na świecie, udokumentowanej sekcji zwłok, która odbyła się ok. 1300 r. na Uniwersytecie w Bolonii. Prezentowany na wystawie egzemplarz należał do anonimowego studenta Akademii Krakowskiej
Jan Hlebowicz/GN

W celu upamiętnienia tego wyjątkowego i ważnego dla historii i rozwoju medycyny wydarzenia, 26 lutego, w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, została otwarta wystawa pt. „Alchemicy, medycy, uczeni. Medycyna na przestrzeni wieków”.

‒ Joachim Oelhaf wykładał medycynę w Gdańskim Gimnazjum Akademickim. Oprócz tego był także praktykującym lekarzem. Zanim zaczął pracę naukową w Gdańsku, studiował na uniwersytetach w Padwie i Montpelier ‒ opowiada „Gościowi Niedzielnemu” dr Maria Otto, pracownik Biblioteki Gdańskiej PAN.

Dokładnie 27 lutego 1613 r. Oelhaf przeprowadził pierwszą w Europie Północnej publiczną sekcję zwłok. ‒ Zrobiona została ona na płodzie teratologicznym, czyli zniekształconym. We wsi Pruszcz urodziło się zdeformowane dziecko, którego ciało przewieziono do Gdańska. Sekcję oglądali głównie przedstawiciele gdańskiego środowiska naukowego, urzędnicy i patrycjusze ‒ mówi dr Otto.

Oelhaf odnotował wewnętrzne i zewnętrzne wady rozwojowe płodu. Wyniki badań starannie udokumentował, a następnie opublikował. O wydarzeniu zrobiło się głośno w całym ówczesnym świecie lekarskim.

Sprawozdanie z sekcji zwłok, przeprowadzonej przez gdańskiego naukowca, można zobaczyć na wystawie. Znajdują się tam również inne oryginalne rękopisy i stare druki przybliżające dokonania starożytnych, średniowiecznych i nowożytnych medyków. M.in. „Canon” Awicenny z 1498 r., inkunabuł z 1500 r. dotyczący zarazy, „Opera” Hipokratesa z 1588 r. czy pierwszy w Europie atlas anatomiczny „De humani corporis fabrica” Andreasa Vesaliusa z 1543 r., zawierający ryciny autorstwa Jana van Calcara, ucznia Tycjana.  

‒ Część eksponatów została wydobyta na światło dzienne z czeluści magazynów. Nie były wcześniej udostępnione zwiedzającym ‒ wyjaśnia Agnieszka Kubiak, współorganizator.

Wystawa związana jest z organizowaną przez Gdański Uniwersytet Medyczny konferencją naukową „Joachim Oelhaf i jego następcy. W 400-lecie pierwszej publicznej sekcji zwłok w Polsce”, która odbędzie się 27 lutego w Muzeum Narodowym w Gdańsku.

Więcej na temat medycyny w dawnym Gdańsku w 10. numerze „Gościa Niedzielnego”