"Niebo polskie" znowu zachwyca

Justyna Liptak Justyna Liptak

publikacja 09.05.2018 11:46

W auli budynku dawnego Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku odbyła się prezentacja odtworzonego fresku "Niebo polskie".

Fragment fresku, którego otwarcie dla szerokiej publiczności zaplanowane zostało na Noc Muzeów 19 maja Fragment fresku, którego otwarcie dla szerokiej publiczności zaplanowane zostało na Noc Muzeów 19 maja
Justyna Liptak /Foto Gość

Prace nad rekonstrukcją dzieła trwały dziewięć miesięcy - od sierpnia 2017 r. do kwietnia 2018 r. Realizacja przedsięwzięcia wpisuje się w pomorskie obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Autorami oryginalnego malowidła byli Bolesław Cybis i Jan Zamoyski. Powstało z inicjatywy gdańskiej Polonii w 1938 r. Główny obraz o powierzchni 100 mkw. uzupełniały malunki na ścianach pomieszczenia wykonane przez Stefana Płużyńskiego i Mieczysława Jurgielewicza pokazujące panoramy 12 miast: Gdyni, Bydgoszczy, Kruszwicy, Gniezna, Poznania, Katowic, Krakowa, Sandomierza, Kazimierza, Warszawy, Torunia i Gdańska. Obrazy na ścianach auli układają się w dwa ciągi, z których jeden pokazuje linię kolejową prowadzącą z Gdyni do Katowic, a drugi - historyczną drogę wiślaną z Krakowa do Gdańska.

Fresk odtworzył siedmioosobowy zespół artystów związanych z Pracownią Malarstwa Ściennego i Witrażu gdańskiej Akademii Sztuki Pięknych. - Zadanie nie było proste, ale dzięki świetnemu zespołowi możemy dzisiaj podziwiać to wspaniałe dzieło w pełnej okazałości - mówi dr Krzysztof Polkowski, rektor ASP w Gdańsku.

Oryginalny fresk został zniszczony przez Niemców tuż po wybuchu II wojny światowej. W trakcie rekonstrukcji okazało się jednak, że skuwający obraz robotnicy zostawili na suficie niewielki fragment oryginalnego malowidła, który został odrestaurowany i wyeksponowany.

Dzięki staraniom Samorządu Województwa Pomorskiego, we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych w Gdańsku, udało się fresk odtworzyć. Odtworzenie obrazu stało się możliwe dopiero współcześnie. Podjął się tego zespół pracowników i studentów ASP w Gdańsku. Zadanie było trudne, bo zachowało się bardzo niewiele zdjęć i dokumentów przedstawiających oryginalne "Niebo polskie".

Artyści szukali fotografii i opisów malowidła w internecie, bibliotekach i archiwach. Osobnym wyzwaniem było precyzyjne odtworzenie kolorystyki. W tym celu zespół pojechał do Warszawy, ponieważ autorzy "Nieba polskiego" w latach 30. XX w. namalowali tam inny fresk, który się zachował. To pozwoliło na określenie rodzaju i odcienia farb.

"Niebo polskie" jest apoteozą radości, piękna i młodości. Ukazuje fragment nieba widocznego nad Polską. Dzięki analizie kształtu i ułożeniu drogi mlecznej na plafonie udało się ustalić, że jest to niebo sierpniowe w 1937 roku. W centrum obrazu znajduje się Mater Polonia, w której otoczeniu znalazły się personifikacje przemysłu, handlu i rolnictwa, a także dzielnic i większych polskich miast.