Ani Pelplin, ani Warmia

Jan Hlebowicz

|

Gość Gdański 15/2022

publikacja 14.04.2022 00:00

24 kwietnia przypada 100. rocznica utworzenia administracji apostolskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Jej rządcą Watykan mianował bp. Edwarda O’Rourke’a. „To był dusza człowiek. Nam, Polakom, zawsze był przychylny” – wspominał Stanisław Kozłowski, przed 1939 r. mieszkaniec Oliwy.

Pożegnanie bp. O’Rourke’a w 1938 roku. Na zdjęciu widoczny jest również ks. Marian Górecki (stoi na lewo od hierarchy). Pożegnanie bp. O’Rourke’a w 1938 roku. Na zdjęciu widoczny jest również ks. Marian Górecki (stoi na lewo od hierarchy).
Wystawa IPN Gdańsk „Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku 1920–1939”

I wojnę światową zakończyła konferencja pokojowa w Paryżu. Uchwałą traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 r. utworzone zostało Wolne Miasto Gdańsk pod ochroną Ligi Narodów. W jego skład weszły tereny, które pod względem kościelnym należały dotychczas do dwóch diecezji – warmińskiej i chełmińskiej. Z 365 tys. osób zamieszkujących teren WMG najwięcej stanowili luteranie – ponad 200 tys. Katolików było prawie 120 tys., czyli 32,7 proc. Zdecydowana większość (89 proc.) podlegała biskupowi chełmińskiemu w Pelplinie. Pozostali (11 proc.) – biskupowi warmińskiemu we Fromborku. Katolicy narodowości polskiej stanowili w Wolnym Mieście Gdańsku zdecydowaną mniejszość – według różnych szacunków, od 10 do 33 proc. (w stosunku do liczby wszystkich katolików).

Dostępne jest 9% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.