100 lat gdańskiej Gedanii

Wioleta Żurawska

publikacja 15.09.2022 19:06

15 września w Gdańsku odbyły się uroczystości z okazji 100. rocznicy założenia Klubu Sportowego Gedania. Obchody połączyły miłość do polskości starszych z poszanowaniem historii przez młodzież.

100 lat gdańskiej Gedanii W obchodach wzięła udział licznie młodzież z KS Gedania 1922 i zwykli mieszkańcy miasta. Wioleta Żurawska /Foto Gość

Wydarzenia rocznicowe z udziałem przedstawicieli klubu, parlamentarzystów, samorządowców i przedstawicieli IPN rozpoczęły się o godz. 9 Mszą św. w parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Gdańsku-Wrzeszczu. - Rok temu w tym miejscu przypomniałem słowa naszego wielkiego rodaka - św. Jana Pawła II: „Naród, który nie zna swojej przeszłości, umiera i nie buduje przyszłości”. Zatem szanujmy swoją przeszłość za wszelką cenę i nie dajmy jej zapomnieć, tutaj w Gdańsku, tak blisko historycznych miejsc takich jak: Westerplatte, Poczta Polska czy właśnie KS Gedania – mówił podczas homilii ks. kan. Zbigniew Cichon, proboszcz parafii.

Świątynia jest historycznie związana z klubem. Od samego początku, czyli od 1924 r., kościół św. Stanisława BM stał się centrum życia religijnego, ale również narodowego Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. - ks. Bronisław Komorowski, który mieszkał w sąsiedztwie Klubu Sportowego Gedania, na polskim podwórku sprawował opiekę duszpasterską nad Klubem Sportowym Polaków. Tutaj, na stadionie Gedanii, jak wynika z fotografii, odbywały się, nie tylko wydarzenia sportowe, patriotyczne, ale i religijne, np. procesje Bożego Ciała. On też podzielił los wybitnych Polaków z Gdańska, gdy 22 marca 1940 r., w Wielki Piątek, został wraz z nimi zamordowany w KL Stutthof. Pamięć o Polakach, gedanistach i ofiarach II wojny światowej trwa nadal. Pamiętamy, że pierwszym poległym na Westerplatte był sportowiec Gedanii st. sier. Wojciech Najsarek, który zginął 1 września w trakcie pierwszego niemieckiego szturmu na teren Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Natomiast czerech obrońców Poczty Polskiej - to byli członkowie KS Gedania Gdańsk. O nich świadczy, dziś trochę pominięte przez niektórych, miejsce pamięci przy historycznej bramie na ul. Kościuszki. Tam udamy się, by złożyć kwiaty i zapalić znicz pamięci, bo to przecież Wielki Klub - Wielkich Ludzi". Cześć i chwała bohaterom! – zakończył kaznodzieja.

W liturgii brały udział liczne reprezentacje: parlamentarzystów, samorządowców, poczty sztandarowe z pobliskich szkół oraz młodzi sportowcy z Klubu Sportowego Gedania 1922, który kontynuuje przedwojenną tradycję i stara się pełnić ważną rolę także w wychowaniu patriotycznym. Pojawiły się również osoby starsze, które jeszcze pamiętają czasy świetności Gedanii.

Po Eucharystii na placu przykościelnym otwarta została wystawa pt. „Z miłości do sportu, z dumy bycia Polakiem” zrealizowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku. Wystawa zawiera zdjęcia gedanistów, które zostały poddane koloryzacji i renowacji oraz opis historii klubu, jego sekcji i najbardziej znanych członków. Składa się z 33 plansz. Jedna z nich zawiera ponad 100 nazwisk pomordowanych i poległych w czasie wojny gedanistów – w większości młodych, 20-30-letnich mężczyzn.

Wystawę można obejrzeć przy kościele pw. św. Stanisława BM przy al. Legionów 13 we Wrzeszczu do połowy października.

Nie zabrakło również przejścia na historyczny teren Gedanii. Zebrani pomodlili się przy pomniku poległych w czasie II wojny światowej sportowców, złożyli wieńce i zapalili znicze. Dalsze uroczystości upamiętniające 100. rocznicę powstania klubu odbyły się w historycznym gmachu Dyrekcji Kolei Państwowych w Gdańsku na ul. Dyrekcyjnej 2-4, a wieczorem w Muzeum II Wojny Światowej.