Miasto trzech zgromadzeń

We wtorek 21 listopada odbyła się wyjątkowa konferencja. Liczni uczestnicy, wprowadzeni w przyszłoroczne obchody 800-lecia miejscowości, wysłuchali prelekcji o historii i wkładzie zakonów w rozwój miejscowości.

Wydarzenie było transmitowane online. Zapis wideo można zobaczyć pod adresem: www.rumina800.pl/konferencja.
Wioleta Żurawska /Foto Gość

Społeczny Komitet Obchodów 800-lecia Rumi wspólnie z I Liceum Ogólnokształcącym im. Książąt Pomorskich zorganizowali wydarzenie, które zgromadziło pełne audytorium. Uczniowie rumskich szkół, mieszkańcy i entuzjaści historii wysłuchali trzech fascynujących wykładów.

Konferencję prowadził Kazimierz Klawiter, radny województwa pomorskiego, przedstawiciel SKO 800 Rumia. – Rumia dowodnie ma 800 lat. Legitymuje się najstarszym dokumentem wytworzonym w Gdańsku. Losy dyplomu księcia Świętopełka z 1224 r. są znane tylko częściowo. Do 1943 r. przechowywany był w Gdańsku, później ślad po nim zaginął. Podejrzewamy, że został „pożyczony” przez Niemców w trakcie II wojny światowej. Żywię nadzieję, że odnajdziemy ten dokument. Dzięki fotokopii, przechowywanej m.in. w Marburgu, znany jest jego wygląd – podkreślił K. Klawiter.

Profesor Andrzej Groth, korzystając z dokumentów z wizytacji kościelnych, katastru fryderycjańskiego z 1772 r. oraz najstarszych znanych źródeł, opowiedział o charakterystyce miejscowości w czasach, gdy była ona pod pieczą cystersów z Oliwy. – Dokument księcia Świętopełka z 1224 r. przyniósł mieszkańcom Rumi zwolnienie od świadczeń, z wyjątkiem udziału w wojnie obronnej, jeśli doszłoby do najazdu. Książę pomorski zobowiązał ich do odbudowy gdańskiego grodu w przypadku pożaru. Mieszkańcy Rumi byli zatem zwolnieni od wszystkich pozostałych zobowiązań na rzecz zakonu. Te XIII-wieczne przywileje, które zostały nadane klasztorowi w Oliwie, zawierają także opis granic Rumi. Wynika z niego, że już wtedy była ona dużą wsią. W XIII w. obejmowała obszar jej dzisiejszych dzielnic, Janowa i Białej Rzeki. Poza granicami było Zagórze, które należało do Zakonu Krzyżackiego – opowiadał prof. Groth.

Na Krzyżowcach skupił się dr Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku. – Z terenem Rumi nie wiążą się żadne wielkie bitwy i działalność militarna. Krzyżacy zarządzali przynależnościami gospodarczo – mówił. Poruszył również temat działalności zakonu w regionie. – Konsekwencjami podboju Pomorza po rzezi gdańskiej były procesy polsko-krzyżackie. Polscy władcy nie godzili się na utratę tych ziem. Świadkowie w tych procesach, które były protokołowane, opowiadali o szczególnym okrucieństwie zakonu. Szacuje się, że zginęło kilkuset gdańszczan – podkreślił dr Trupinda.

Ostatnią prelekcję poprowadził ks. prof. Henryk Skorowski, były rektor UKSW, salezjanin urodzony w Rumi. – Salezjanie przybyli tu w 1937 roku. Pierwszym kapłanem był ks. Jan Kasprzyk, który na ziemi podarowanej przez Juliannę i Feliksa Zelewskich rozpoczął budowę pierwszego dzieła salezjańskiego, jakim były zakład wychowawczy dla chłopców i kaplica duszpasterska – mówił. Kapłan podkreślił, że salezjanie bardzo mocno wpisali się i ciągle wpisują w historię, społeczność i kulturę Rumi. – Wyrazem tego jest uhonorowanie zgromadzenia medalem „Zasłużony dla Miasta Rumi” oraz ogłoszenie patronem Rumi ks. Jana Bosko – założyciela Towarzystwa Salezjańskiego. Ten wkład można ująć w cztery zasadnicze płaszczyzny: wychowanie i edukacja młodzieży, duszpasterstwo ogólne, kultura, budownictwo sakralne – zaznaczył ks. Skorowski.

Podczas wydarzenia zaprezentowana została także makieta multimedialna, przedstawiająca topografię Rumi w sekwencjach chronologicznych. Za pomocą projektora znajdującego się nad nią można pokazywać przestrzennie slajdy z różnych epok. Organizatorzy żywią nadzieję, że makieta stanie się doskonałą pomocą naukową dla uczniów, którzy zostali zaproszeni do projektowania własnych rzutów.

Konferencji towarzyszyła wystawa, na którą plansze i eksponaty użyczyli partnerzy: Muzeum Archeologiczne, Muzeum Archidiecezjalne i Archiwum Państwowe w Gdańsku oraz Muzeum Zamkowe w Malborku.

Honorowy patronat nad nią objął Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. Konferencję dofinansowano z budżetu Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.