Matka Boża Oliwska niewątpliwie jest otoczona szczególnym kultem. Nie znamy dokładnej daty powstania samego obrazu ani okalającego go feretronu. Wiemy natomiast, że związany jest z trwającą od 355 lat tradycją pielgrzymowania do Kalwarii Wejherowskiej. Pierwotnie – w dziękczynieniu za pokój oliwski, zawarty ze Szwedami w 1660 r. – pątnicy wyruszali na kaszubską golgotę z Chełma (obecnie Gdańsk-Chełm). Przy tamtejszym klasztorze w 1766 r. papież Klemens XIII powołał Bractwo Drogi Krzyżowej, którego zadaniem było organizowanie podróży gdańszczan do Jerozolimy Kaszubskiej, jak określano kaplice na wzgórzach wokół Wejherowa. W 1850 r., decyzją biskupa chełmińskiego, siedziba bractwa przeniesiona została z Chełma do Oliwy.

Rozpowszechnione w Kościele w XVII–XVIII w. pielgrzymki miały oprawę w postaci feretronów – przenośnych ołtarzy, które w kulturze polskiej miały kształt obrazów, w odróżnieniu od przedstawień figuralnych dominujących na zachodzie Europy. Feretron należał do bractwa i był noszony przez polskich pątników. Relokacja organizacji pielgrzymek spowodowała, że znalazł się – wraz ze sprzętem muzycznym, krzyżem pielgrzymim i chorągwiami – w wyposażeniu oliwskiego kościoła. Od tego czasu można mówić o pielgrzymce oliwskiej na Kalwarię Wejherowską. Wtedy też feretron pielgrzymkowy zyskał nazwę feretronu Matki Bożej Oliwskiej. Pielgrzymka oliwska jest najstarszą i jednocześnie jedną z ok. 60 przybywających na kaszubską golgotę. Godny zauważenia jest fakt, że w ludowej pobożności istnieje unikatowa tradycja pokłonu świętych obrazów. Traktowana jest jako niematerialne dziedzictwo kulturowe Kaszub.

Obraz namalował najprawdopodobniej o. Daniel ze zgromadzenia ojców reformatów na Chełmie, który w 1759 r. wykonał podobny dla kościoła w Łęgowie. Widnieje na nim Matka Boża z Dzieciątkiem, obie postacie są koronowane. Na odwrocie znajduje się drugie malowidło, przedstawiające anioła. Wszystkie postacie przedstawiono w srebrnych sukienkach. Najstarsza data związana z powstaniem feretronu, 1765 r., znajduje się na odwrocie jednego z wotów. W 1788 r. feretron został odnowiony przez gdańskiego złotnika Jana Jantzena, który jest twórcą srebrnych blach. Ponownie odnowiono go w 1911 roku.

Wykończenie jubilerskie ma wysokie walory artystyczne. Pięknie fałdowane blachy podkreślają trójwymiarowość szat i różnice w fakturach materiału. Zdobienia są charakterystyczne dla polskiego baroku. Podczas gdy feretron znajdował się w oświetlonym świecami i lampkami oliwnymi kościele, odblaski z ramy zwracały uwagę na znajdujący się w centrum wizerunek, co potęgowało ekspresję obrazu.

W kościele Trójcy Świętej w Oliwie znajdował się także drugi feretron, będący własnością pielgrzymów niemieckich. Biskup Karol Maria Splett przekazał go w 1945 r. cystersom, którzy przejęli po wojnie ewangelicko-augsburski Kościół Pojednania w Oliwie. Obecnie jest to świątynia pw. Matki Bożej Królowej Korony Polskiej, w której posługują cystersi, a wspomniany feretron zdobi ołtarz główny.

Matka Boża Oliwska nazywana jest dziś – w nawiązaniu do pokoju oliwskiego – Królową Pokoju. Jest również patronką Różańca Rodziców i pielgrzymów.