Pamięć o ks. Bernardzie Wieckim

Piotr Piotrowski

publikacja 18.03.2024 16:57

W niedzielę 17 marca w Kaplicy Królewskiej w Gdańsku odsłonięto tablicę upamiętniającą ks. Bernarda Wieckiego, polskiego patrioty z Wolnego Miasta Gdańska. Inicjatywę podjął gdański IPN.

Pamięć o ks. Bernardzie Wieckim Tablicę odsłonili ks. Piotr Wiecki z rodziny śp. ks. Bernarda oraz Marek Szymaniak, dyrektor IPN w Gdańsku. Archiwum IPN w Gdańsku

Uroczystość rozpoczęła Msza św. pod przewodnictwem ks. prałata Ireneusza Bradtkego, proboszcza bazyliki Mariackiej. Homilię wygłosił ks. Piotr Wiecki, archidiecezjalny duszpasterz młodzieży, który jest członkiem rodziny śp. ks. Bernarda Wieckiego. Po Eucharystii, głos zabrał Marek Szymaniak, dyrektor IPN w Gdańsku, który w swoim przemówieniu podkreślił, to że ks. Bernard Wiecki, w swoim życiu kierował się takimi wartościami jak ”Bóg, Honor, Ojczyzna i widać to dokładnie w jego pięknym życiorysie”. Następnie, uczestnicy uroczystości przeszli do Kaplicy Królewskiej, gdzie tablicę wspólnie odsłonili ks. Piotr Wiecki i Marek Szymaniak.


Ksiądz Bernard Wiecki (1884–1940) – od 1918 r. wikariusz m.in. w Kaplicy Królewskiej w Gdańsku, działacz organizacji polskich w Wolnym Mieście Gdańsku, kandydat przedstawicieli Polaków do Volkstagu, współorganizator manifestacji patriotycznych. Urodził się 29 lutego 1884 r. w Szatarpach koło Kościerzyny. Wychowywał się w rodzinie właściciela ziemskiego Rudolfa i Pauliny z Golińskich.

Pochodził ze starej kaszubskiej rodziny szlacheckiej. Od 1896 r. był uczniem Collegium Marianum w Pelplinie, następnie uczył się w Kościerzynie. Dzięki stypendium Polskiego Towarzystwa Pomocy Naukowej w Chełmnie zdał maturę i ukończył Seminarium Duchowne w Pelplinie, gdzie 13 marca 1910 r. przyjął z rąk biskupa sufragana Jakuba Klundera święcenia kapłańskie. Był wikariuszem parafii w Pluskowęsach, Papowie Biskupim, Ostródzie, Gdańsku-Emaus, Gdańsku-Oliwie i Skarszewach, a w latach 1918–1923 w Kaplicy Królewskiej w Gdańsku. Od 1923 r. pełnił funkcję administratora parafii św. Piotra i Pawła w Wocławach na Żuławach Gdańskich, a potem został proboszczem tej parafii. W latach 1910–1925 należał do Towarzystwa Naukowego w Toruniu.

W 1934 r. biskup gdański Edward O’Rourke mianował go asystentem kościelnym Towarzystwa Ludowego "Jedność" w diecezji gdańskiej, które stawiało sobie za zadanie chronić polskość i krzewić wartości patriotyczne. Prowadził aktywną działalność patriotyczną w Wolnym Mieście Gdańsku, organizował uroczystości narodowe, włączał się do pracy polskich organizacji, opiekował się polską młodzieżą. W 1933 r. był jednym z trzech mówców na wiecu przedwyborczym gdańskich Polaków, który zgromadził około 5 tys. osób w Hali Targowej w Gdańsku. W trakcie wyborów do parlamentu Wolnego Miasta Gdańska w kwietniu 1935 r. był kandydatem na posła z listy polskiej na trzeciej pozycji.

1 września 1939 r. został aresztowany przez gestapo w Wocławach i przetransportowany do gmachu Victoriaschule, stanowiącej wówczas gdańską siedzibę gestapo, a następnego dnia przewieziony do niemieckiego obozu zagłady Stutthof. Podobnie jak inni polscy księża był brutalnie traktowany. Kilka dni po przybyciu do obozu został zamknięty na trzy dni w bunkrze oraz pozbawiony jedzenia i picia. W ten sposób Niemcy chcieli siłą wymóc na nim fałszywe przyznanie się do przechowywania broni w kościele. 11 stycznia 1940 r. wraz z grupą 21 Polaków z Wolnego Miasta Gdańska został rozstrzelany w lesie nieopodal obozu.

Po aresztowaniach i mordzie polskich księży nastąpiła likwidacja polskiego kościelnego stanu posiadania i dezorganizacja życia religijnego w Wolnym Mieście Gdańsku. Symboliczne groby gdańskich męczenników, w tym ks. Bernarda Wieckiego, znajdują się na Cmentarzu Ofiar Zbrodni Niemieckich na gdańskiej Zaspie.