Diecezja gdańska została utworzona przez papieża Piusa XI 24 kwietnia 1922 r. jako administratura apostolska. 30 grudnia 1925 r. bullą papieską Universa Christi fidelium cura została erygowana jako biskupstwo podległe bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Podniesiona do rangi archidiecezji przez Jana Pawła II, w 1992 r. po ogłoszeniu bulli wprowadzającej nowe struktury administracyjne w Kościele katolickim w Polsce. Nowo powstała archidiecezja zwiększyła swoje terytorium z 1926 km kw do 2500 km kw.

Archidiecezja gdańska stała się stolicą metropolii gdańskiej, w skład której wchodzą diecezje: pelplińska i toruńska. Pierwszym metropolitą gdańskim został abp Tadeusz Gocłowski. Od 2008 roku pasterzem Kościoła gdańskiego jest abp Sławoj Leszek Głódź. 

- To jedna z najmniejszych diecezji w kraju, ale też jedna z najbardziej zurbanizowanych, czyli wyróżniająca się dużą gęstością zaludnienia. Często wierni mają dostęp do kilku kościołów w niewielkiej odległości. Doskonale widać to np. na Starym Mieście w Gdańsku. Powoduje to, że parafianie związani są nie tylko ze swoim kościołem, ale mają jeszcze inną ulubioną świątynię, do której uczęszczają, bo jest ona stosunkowo blisko lub jest do niej dobre połączenie - mówi ks. kan. dr Leszek Jażdżewski, historyk, dyrektor Archidiecezjalnego Archiwum.   

- Na obszarze naszej archidiecezji żyje ok. miliona ludzi, z czego ok. 950 tys. jest katolikami. Wyróżniają się tutaj Gdańsk, Sopot i Gdynia, gdzie mieszka najwięcej ludzi. Podkreślić trzeba również ludność kaszubską, która zajmuje tereny na północ od Trójmiasta. Patrząc pod kątem charakterystyki naszego regionu można powiedzieć, że w zdecydowanej większości przeważają parafie miejskie, o dużej liczbie wiernych, związane z Trójmiastem, czy też "małym Trójmiastem", jak określa się Rumię, Redę i Wejherowo - dodaje kapłan.

Najważniejszą świątynią na Pomorzu jest pocysterska archikatedra oliwska w Gdańsku, w której znajdują się relikwie św. Wojciecha - patrona Polski i archidiecezji. Konkatedrą jest bazylika Mariacka pw. Wniebowzięcia NMP w Gdańsku.