Z okazji setnej rocznicy powołania diecezji przez papieża Piusa XI, w przestrzeni Gdańska zagościła szczególna ekspozycja plenerowa, która przybliża nie tylko dzieje lokalnego Kościoła, ale również zmieniającą się tożsamość miasta i jego mieszkańców. Wystawa dostępna jest przy archikatedrze oliwskiej oraz przy bazylice Mariackiej.
Ekspozycja prowadzi widza przez najważniejsze momenty z historii Kościoła gdańskiego. Rozpoczyna się w 1925 r., kiedy Stolica Apostolska - mimo trudnej i napiętej sytuacji politycznej w regionie - zdecydowała o utworzeniu nowej jednostki kościelnej obejmującej teren Wolnego Miasta Gdańska. W kolejnych planszach pokazano dramatyczne doświadczenia II wojny światowej: prześladowania duchowieństwa, zniszczenia świątyń, a także trud odbudowy struktur po 1945 roku. Duża część wystawy poświęcona jest również latom komunizmu - okresowi systemowej ateizacji, represji, ale też rodzącego się oporu społecznego i powolnej odbudowy przestrzeni wolności. Szczególne miejsce zajmuje tu temat zaangażowania Kościoła w przemiany 1980 r. i lata późniejsze, aż po przekształcenie diecezji w archidiecezję w 1992 r.
Wystawa nie ogranicza się jednak do chronologicznego opisu wydarzeń. To także refleksja nad rolą Kościoła jako wspólnoty - miejsca formacji duchowej, przestrzeni dialogu, ale i głosu sumienia w trudnych momentach historii. Pokazano sylwetki biskupów, księży i świeckich, którzy swoją postawą wpływali na kształt lokalnej rzeczywistości: od bp. Edwarda O'Rourke po abp. Tadeusza Gocłowskiego i kolejnych pasterzy archidiecezji.
Fotografie archiwalne, krótkie biogramy, fragmenty dokumentów i cytaty z homilii i listów duszpasterskich tworzą spójną i przemyślaną narrację. To nie tylko materiał historyczny - to również zaproszenie do osobistej refleksji nad tym, jak wiara i historia splatają się w przestrzeni miasta. Nieprzypadkowo ekspozycja ulokowana została w otwartej przestrzeni - jest dostępna dla wszystkich, nie wymaga biletu, zachęca do zatrzymania się choćby na chwilę podczas codziennego spaceru.
Wystawę można oglądać do 30 września 2025 r. To doskonała okazja, by spojrzeć na Gdańsk i jego dziedzictwo religijne z nowej perspektywy - nie przez pryzmat instytucji, lecz przez losy wspólnoty, która przez sto lat zmagała się z historią, nie tracąc duchowego kompasu.