Maltretowano ich jeszcze nad dołami śmierci

Uroczyste odsłonięcie pomnika ponarskiego odbędzie się 10 maja o godzinie 11 na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.

- Monument poświęcony jest pamięci tysięcy Polaków, młodzieży ze Związku Wolnych Polaków, inteligencji wileńskiej, żołnierzy ZWZ-AK, duchownych zamordowanych w latach 1941-1944 w Ponarach koło Wilna. Wykonawcą egzekucji był Ochotniczy Oddział Specjalny "Strzelcy Ponarscy" złożony z Litwinów w służbie Niemieckiej Policji Bezpieczeństwa - wyjaśnia Maria Wieloch, prezes stowarzyszenia Rodzina Ponarska.

Program uroczystości:

• godz. 10.45 - zbiórka pocztów sztandarowych oraz uczestników uroczystości przy pomniku ponarskim (w odległości około 60 metrów za pomnikiem Golgoty Wschodu);
• godz. 11 - odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej;
• wystąpienia oficjalne;
• odsłonięcie pomnika;
• podpisanie aktu erekcyjnego i włożenie urny z ziemią z Ponar;
• posadzenie brzóz pamięci;
• modlitwa i poświęcenie pomnika;
• recytacja wierszy;
• apel pamięci;
• złożenie wieńców i wiązanek kwiatów u stóp pomnika;
• odegranie hejnału "Śpij, kolego, w ciemnym grobie".

Organizatorami wydarzenia są Stowarzyszenie Rodzina Ponarska oraz Miasto Gdańsk.

Oblicza się, że oddziały SS, policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej wymordowały w Ponarach ponad 100 tysięcy osób. Większość z nich stanowili obywatele polscy pochodzenia żydowskiego, przetransportowani z getta wileńskiego oraz innych miejscowości Wileńszczyzny.

W Ponarach zgładzono również warstwę przywódczą społeczności polskiej w Wilnie, przedstawicieli elit, profesorów uniwersytetu, naukowców, żołnierzy AK, księży. Wśród ofiar było także wielu działaczy młodzieżowej organizacji konspiracyjnej Związek Wolnych Polaków oraz studentów.

- Polacy pomordowani w Ponarach z reguły wcześniej przechodzili długie męczarnie w kazamatach Łukiszek i w piwnicach gestapo przy ul. Ofiarnej. Zdarzało się, że maltretowano ich jeszcze nad dołami śmierci w celu wymuszenia zeznań - podkreśla M. Wieloch.

Eksterminacja objęła też Cyganów, Tatarów, rosyjskich starowierców, Ukraińców oraz Białorusinów.

Więcej o historii ludobójstwa w Ponarach TUTAJ.