- Nie ma miejsca bardziej odpowiedniego do podjęcia tej debaty niż Gdańsk. Bo to tutaj w 1980 roku rozpoczął się proces, który w ciągu 10 lat doprowadził do wyzwolenia Polski i całej Europy Wschodniej z ucisku komunizmu - mówi dr Jarosław Gowin, wiceprezes Rady Ministrów i minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
W poniedziałek 18 czerwca w Gmachu Głównym Politechniki Gdańskiej obyła się "Polonia Restituta" - "Wolność, suwerenność i praworządność".
Projekt składa się z cyklu 10 ogólnopolskich naukowych konferencji tematycznych, organizowanych w najważniejszych ośrodkach akademickich Polski i podejmujących kluczowe dla społeczeństwa zagadnienia z zakresu szeroko rozumianego życia publicznego, gospodarczego, politycznego, społecznego i kulturalnego.
Konferencję otworzył prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik, rektor Politechniki Gdańskiej. - Nasza uczenia jest jedną z najstarszych w Polsce, która trwale wpisuje się w krajobraz intelektualny Pomorza - podkreśla.
W dyskusji znalazło się miejsce dla zagadnień związanych z Katolicką Naukę Społeczną, a także rolą i miejscem nauczania społecznego Kościoła w rozwoju państwowości, społeczeństwa obywatelskiego, tożsamości i kultury w Polsce.
- Słowo "wolność" ma wiele znaczeń i odcieni, jednak można o niej mówić adekwatnie, tylko w kontekście społecznym. Kościół naucza, że podstawowym obowiązkiem państwa jest troska o wspólne dobro wszystkich członków wspólnoty. Stąd też uprawienia władzy i sposoby ich sprawowania nie mogą być sprzeczne z prawami człowieka i obiektywnym porządkiem etycznym - mówi ks. prof. dr hab. Józef Bremer SJ, rektor Akademii Ignatianum w Krakowie.
- Dlatego Katolicka Nauka Społeczna apeluje do każdej władzy państwowej o uszanowanie praw stanowiących podwaliny wszelkiej prawdziwej wolności, suwerenności i praworządności - dodaje.
Wicepremier podkreśla, że wolność to wartość, którą Polacy cenią szczególnie. - Dawaliśmy temu przykład wielokrotnie płacą bardzo wysoką cenę. To, że żyjemy dzisiaj w wolnym kraju nie zwalnia nas od refleksji nad rozmaitymi aspektami wolności - podkreśla.
- O suwerenności można mówić w trzech aspektach: kulturowym, rodzinnym i obywatelskim. Pierwszy, powinien nieść za sobą poszanowanie wolności i prawa każdego narodu do własnej kultury. Naród, bowiem to wspólnota kultury, tożsamości, wartości, a nie wspólnota etniczna. Bardzo ważnym jest oczyszczenie tego pojęcie z naleciałości, które wypaczają jego sens - wyjaśnia wiceminister.
- Równie ważna jest suwerenność rodziny, która jest podstawową instytucją i fundament życia każdego społeczeństwa. Jest to wspólnota miłości i życia. Przypominał nam o tym niestrudzenie Jan Paweł II. Rodzina oczekuje uznania jej niezbywalnych praw, które współcześnie są przez różne ideologie kwestionowane ze szkodą dla niej samej, jak i dla wspólnot narodowych i państwowych - mówi.
- Natomiast, suwerenność obywatelska społeczeństwa, jest możliwością stanowienia o swoich wspólnym dobru, a także uczestniczenia we władzy i odpowiedzialności - dodaje.
Konferencja podzielona została na dwie części. Pierwszy panel poświęcony został polskiemu kształtowi wolności, suwerenności i praworządności oraz ich etosowi w ujęciu Katolickiej Nauki Społecznej. Do dyskusji wprowadził prof. dr hab. Zdzisław Krasnodębski, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego.
Drugi panel poświęcony został wielości narracji w odniesieniu do wolności i suwerenności. Głos zabrał dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.
Wśród panelistów byli: Piotr Semka, publicysta i członek Rady Muzeum II Wojny Światowej, dr Krzysztof Mazur, prezes Klubu Jagielińskiego i członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, Marlena Piekarska-Olszówka, prezes Fundacji "Willa Jasny Dom", prof. dr hab. Krzysztof Kornacki, filmoznawca i prof. dr hab. Jerzy Grzywacz, prezes Zarządu Okręgu pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy AK, a także ks. dr hab. Tomasz Homa SJ, prof. AIK.
Pomysłodawcą projektu jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wraz z Radą do spraw Społecznych Konferencji Episkopatu Polski. Koordynatorem merytorycznym jest Akademia Ignatianum w Krakowie. Do realizacji zaproszono czołowe ośrodki akademickie Polski.
Honorowy Patronat nad obchodami 100-lecia niepodległości w ramach projektu "Polonia Restituta. Dekalog dla Polski w 100-lecie odzyskania niepodległości" objął Prezydent RP.
Patronem medialnym jest "Gość Niedzielny".