Wydarzenie poprzedziła krótka prelekcja wygłoszona przez dr. Tomasza Wojnowskiego, kierownika Działu Edukacji. Następnie Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, wraz z Anną Fotygą, poseł do Parlamentu Europejskiego, oraz Dariuszem Drelichem, wojewodą pomorskim, złożyli wieńce pod pomnikiem Witolda Pileckiego i oddali hołd bohaterowi. Pamięć o wielkim Polaku uczciła delegacja uczniów z Zespołu Szkół Morskich w Gdańsku.

- Jesteśmy tutaj, aby oddać hołd rotmistrzowi, a dzisiaj już pułkownikowi Witoldowi Pileckiemu, który jest postacią wielu wymiarów. Jest polskim bohaterem, ale bohaterem pokazującym, jak żyć dla wolnej i niepodległej Polski, bo II Rzeczypospolitej służył w czasach suwerenności i niepodległości, ale też jak Polsce służyć w czasie II wojny światowej. Jak wiemy, był ochotnikiem do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie założył podziemną konspirację i z którego uciekł. To heroiczna postać uznawana też w kontekście międzynarodowym. Według Michaela Foota, brytyjskiego historyka, to jeden z sześciu najbardziej odważnych żołnierzy II wojny światowej. Komunistyczna zbrodnia z maja 1948 roku nie była tylko zbrodnią na tym wielkim bohaterze, ale podjęto również próbę wymazania Witolda Pileckiego z całej historii - mówił Karol Nawrocki.

Anna Fotyga zwróciła uwagę na szerszy kontekst postrzegania postaci Witolda Pileckiego. - My, Polacy, ale również Parlament Europejski, liczni nasi przyjaciele postulują z nami, żeby rotmistrz Pilecki stał się patronem dnia, który będzie poświęcony bohaterom walki z totalitaryzmami. Zespół posłów przede wszystkim z Europy Środkowej i Wschodniej, ale również z państw starej Unii Europejskiej, razem z nami włączył się w akcję promowania postaci Witolda Pileckiego jako patrona takiego święta - mówiła europoseł pod gdańskim pomnikiem.