Nowy numer 21/2023 Archiwum

Pismo Święte znad Motławy

Biblia gdańska była odpowiedzią na katolickie tłumaczenie ks. Jakuba Wujka. Wydawnictwo przez ponad 300 lat pozostawało główną edycją tekstu dla polskojęzycznych protestantów.

Tytuł dzieła to „Biblia Święta: to jest Księgi Starego y Nowego Przymierza z żydowskiego y greckiego języka na polski pilnie y wiernie przetłumaczone”. Wydrukowano ją w 1632 r. w drukarni Andreasa Hünefelda, a w sprzedaży pojawiła się na początku 1633 roku. Miała być kalwińską odpowiedzią na wydanie tłumaczenia katolickiej Biblii ks. Wujka z 1599 roku. Poza Starym i Nowym Testamentem w jej skład weszły również apokryfy. Tekst wydrukowany został antykwą, rozmieszczony był w dwóch kolumnach. Każda liczyła najczęściej 55 wierszy, a całość miała 1414 stron.

Pod względem graficznym bardzo uboga – poza frontispisem, trzema winietami i przerywnikami typograficznymi nie miała żadnych ilustracji. Początki Biblii gdańskiej związane są z synodem w Lublinie w 1623 r., kiedy Daniel Mikołajewski, senior zborów kujawskich, powiadomił, że ukończył rewizję Biblii brzeskiej. Nadzorował on prace edytorskie i drukowanie, które rozpoczęło się w Gdańsku w czerwcu 1630 roku. Prawdopodobnie wydrukowano nie więcej niż 1500 egzemplarzy. Obecnie w Polsce zachowało się jedynie około 30 woluminów.

– Należy pamiętać, że XVI w. był czasem tłumaczenia Pisma Świętego na języki narodowe. Takie próby poczynili także protestanci, niejako rywalizując z katolikami. Gdy wydawnictwo z Gdańska trafiło do luteran, przyjęli oni przekład Mikołajewskiego z rezerwą, głównie z racji tego, że miała pewne rozbieżności z tekstem Biblii brzeskiej – mówi ks. Marcin Rayss, wikariusz luterańskiego kościoła Zbawiciela w Sopocie.

Mimo to nie wznowiono prac nad kolejnym wydaniem Pisma Świętego i edycja gdańska stała się, obok Biblii brzeskiej, drugim najważniejszym przekładem reformacyjnym Pisma Świętego na język polski. Drugie wydanie Biblii gdańskiej ukazało się w Amsterdamie w 1660 roku. – W okresie późniejszym dokonano dwóch rewizji Biblii gdańskiej, których efektem były wydania w Królewcu w 1738 r. i Warszawie w 1881 roku. Poza tym doczekała się ok. 20 wznowień. Można z całą pewnością powiedzieć, że przez ponad 300 lat, bo aż do 1975 r., pozostawała główną edycją Biblii dla polskojęzycznych protestantów, tak jak dla katolików Biblia J. Wujka – dodaje ks. Rayss.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy

Reklama

Quantcast