Na ramionach pasterza
W niedzielę 26 września o godz. 11.30 w archikatedrze oliwskiej abp Salvatore Pennecchio, nuncjusz apostolski, nałoży abp. Tadeuszowi Wojdzie paliusz. O jego znaczeniu mówi ks. Krystian Kletkiewicz, liturgista, archidiecezjalny ceremoniarz.
Henryk Przondziono /Foto Gość
Do paliusza czasami przyczepiane są specjalne szpilki.
Z czasem zaczęto ich używać. Służyło to stabilizacji i odpowiedniemu ułożeniu szaty na ramionach metropolity. Ponadto papież Innocenty III podkreślał również, że trzy szpile umieszczone na lewym ramieniu, piersi i plecach oznaczają współczucie i wrażliwość względem bliźniego oraz urząd i posługę arcybiskupa. W tradycji zachodniej szpilki symbolizują też gwoździe ukrzyżowania Chrystusa. Są wpinane w krzyże koloru czerwonego lub czarnego, które z kolei oznaczają rany Jezusa.
Czy na przestrzeni wieków paliusz zmieniał swój wygląd?
We wczesnej sztuce chrześcijańskiej przedstawiano w paliuszu (płaszczu) Jezusa i Jego uczniów. Już w IV wieku spotykamy paliusz jako szatę liturgiczną św. Marka, papieża. Kolejni papieże, nominując poszczególnych biskupów, którzy mieli być zwierzchnikami innych biskupów, na znak jedności z Następcą św. Piotra, wysyłali im kawałek materiału, który pochodził z płaszcza św. Piotra. Z historii liturgii, dzięki wielu mozaikowym przedstawieniom, dowiadujemy się, że wygląd paliusza ewoluował od wstęgi szerokiej otwartej i luźnej do wąskiej i przylegającej ściśle do ornatu. Od IV Soboru w Konstantynopolu w 869 r. paliusz był nakładany już tylko arcybiskupom, patriarchom oraz prymasom.
Dlaczego papież Franciszek zmienił obrzęd nałożenia paliusza i przeniósł go do diecezji?
Pierwotnie to sam papież nakładał paliusz arcybiskupom metropolitom. Jednak Ojciec Święty Franciszek zrezygnował z tego zwyczaju w 2015 roku. Uroczystość nałożenia paliuszy nowym arcybiskupom metropolitom odbywa się odtąd w ich diecezjach. Tak więc obrzęd został podzielony na dwie części. Pierwsza odbywa się w Watykanie 29 czerwca każdego roku - paliusze spoczywają na grobie św. Piotra, następnie są błogosławione i przekazywane metropolitom, a druga - w diecezji, gdzie paliusz jest nakładany. Zmiana została wprowadzona z kilku powodów. Po pierwsze - chodzi o ukazanie synodalności Kościoła, aby na uroczystość mogli przybyć biskupi z całej metropolii, a po drugie - o umożliwienie jak największej liczbie wiernych udziału w tej szczególnej uroczystości i wspieranie modlitwą swojego pasterza.
