Oliwa od wieków była związana z zakonem cysterskim. To mnisi wybudowali nie tylko klasztorny kompleks, wspaniałą świątynię, dziś archikatedrę, ale także przyczynili się do rozwoju gospodarczego miejscowości. Choć zakon został skasowany przez władze pruskie w I poł. XIX w., Oliwa zachowywała wciąż swoją odrębność administracyjną. Dopiero w latach 20. XX w. włączono ją do Gdańska. Kilka lat wcześniej dominujący tu liczebnie ewangelicy podjęli decyzję o budowie nowej świątyni dla swoich potrzeb – kościół pw. św. Jakuba przy archikatedrze okazał się dla nich niewystarczający.