Patriotycznie zasłużony

Na wysokim, nadmorskim brzegu Oksywia stoi niewielki gotycki kościół. Architektonicznie to perełka – reprezentuje rodzaj typowego pomorskiego wiejskiego kościoła parafialnego, jakich wiele powstało w XIII i XIV wieku. Tyle tylko, że oksywska świątynia, w odróżnieniu od swoich „ceglanych krewnych”, przetrwała dziejowe burze Pomorza. Pierwsza wzmianka o tej części współczesnej Gdyni pochodzi z 1212 roku. Słowo „Oxsiua” pojawiło się w dokumencie fundacyjnym klasztoru norbertanek z Żukowa. Na mocy zapisu zakonnice otrzymały jako nadanie ziemskie z rąk Zwinisławy – żony fundatora księcia Mściwoja I – całą Kępę Oksywską. Była to tzw. wdowia oprawa – w przypadku śmierci księcia Kępa miała utrzymywać księżnę. Kolejny dokument, z 1224 r., sygnowany przez księcia Świętopełka, poświadcza funkcjonowanie kościoła. Działająca do dziś wspólnota pw. św. Michała Archanioła to jedna z najstarszych parafii na Pomorzu, erygowana w 1253 roku. Obejmowała aż 19 miejscowości, w tym m.in.: Oksywie, Gdynię, Witomino, Obłuże, Pogórze, Dębogórze, Kosakowo, Mosty i Pierwoszyno oraz wiele osad, które dziś już nie istnieją. W II poł. XIV w. przyłączono do niej także wsie Redłowo i Chylonia.