Sejm RP 13 stycznia 2023 r. przyjął uchwałę upamiętniającą ofiary niemieckiej zbrodni pomorskiej 1939 roku, ustanawiając dzień 2 października Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. To upamiętnienie wszystkich Polaków zamordowanych na Pomorzu w pierwszych tygodniach i miesiącach II wojny światowej .

Pierwszym celem okupantów była z góry zaplanowana likwidacja Polaków czynnie zaangażowanych w budowanie fundamentów II Rzeczypospolitej. Nastąpiły masowe aresztowania polskich patriotów na podstawie wcześniej przygotowanych list proskrypcyjnych, powstałych m.in. z donosów mniejszości niemieckiej. Po aresztowaniach nastąpiły wywózki tych osób do miejsc straceń. Największa intensyfikacja niemieckich masowych egzekucji nastąpiła na Pomorzu Gdańskim, gdzie ludność polska zaraz na początku wojny zaznała niemieckiego piekła okupacji.

W wyniku operacji "Tannenberg", "Säuberungsaktion" i "Intelligenzaktion"od jesieni 1939 roku do wiosny 1940 roku na Pomorzu Niemcy zamordowali około 30 tysięcy osób w ponad 400 staranie wybranych miejscach kaźni. Do największych pomorskich miejsc zbrodni należały: Piaśnica koło Wejherowa, Szpęgawsk koło Starogardu Gdańskiego, Lasy Kaliskie obok Kartuz, Skarszewy, Mniszek koło Świecia nad Wisłą, Igły w Chojnicach, Rudzki Most koło Tucholi, Karolewo i Radzim koło Sępólna Krajeńskiego, Paterek koło Nakła nad Notecią, Tryszczyn i fordońska Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Barbarka koło Torunia, Klamry koło Chełmna, Łopatki koło Wąbrzeźna oraz Skrwilno koło Rypina.

Główne uroczystości dnia upamiętniającego ofiary zbrodni pomorskiej odbędą się przed siedzibą Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie w poniedziałek 2 października o godz. 14 przy ul. Ofiar Piaśnicy 6.

Wydarzenie rozpocznie się od złożenia kwiatów na grobach nr 1 i nr 2 w Lasach Piaśnickich - o godz. 11. Następnie, o godz. 12.30 odprawiona zostanie Msza Święta w intencji ofiar w kościele pw. Chrystusa Króla i bł. Siostry Alicji Kotowskiej przy ul. Narutowicza 2 w Wejherowie.

W ramach wydarzenia o godz. 16 odbędzie się koncert pt. "Pamiętamy, by czas nie zaćmił i w niepamięć nie obrócił". Na koncert odbędzie się w kościele NMP Królowej Polski przy ul. Ks. Zygmunta Malińskiego 1 (dawna ul. Rybacka 22) w Wejherowie.

W programie koncertu III Symfonia op. 36 ”Symfonia pieśni żałosnych” Henryka Mikołaja Góreckiego. Wystąpią: Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie pod batutą Andrzeja Borejki i Izabela Matuła (sopran). Bezpłatne bilety na koncert dostępne w Muzeum Piaśnickim w Wejherowie.

Natomiast 28 września (czwartek) Muzeum II Wojny Światowej i Instytut Pamięci Narodowej zapraszają na sesję popularnonaukową pt. "Piaśnica–Szpęgawsk–Mniszek… Pamięć o polskich ofiarach niemieckich zbrodni na Pomorzu w 1939 r.", która odbędzie się w godz. 12-13.45 w sali kinowej MIIWŚ (poziom -3).

W czasie konferencji w swoich wystąpieniach badacze pochylą się nad tym, czym była zbrodnia pomorska 1939 r. i dlaczego trzeba pamiętać o jej ofiarach, do jakich metod eksterminacji ludności polskiej posuwali się niemieccy oprawcy, ilu Polaków zginęło wskutek zbrodniczych poczynań Niemców na Pomorzu w pierwszych miesiącach trwania II wojny światowej?

Sesja będzie podzielona na sześć głównych wystąpień tematycznych. Głos zabiorą wybitni specjaliści z zakresu historii XX w. Wstęp wolny.

Program sesji popularnonaukowej:

  Program sesji popularnonaukowej w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Archwium MIIWŚ