Rozmowa o Annie - Solidarność przejdź do galerii

W środę 27 marca w hotelu Focus Premium odbyła się dyskusja pn. ”Dziedzictwo Anny Walentynowicz”. Ze Sławomirem Cenckiewiczem, historykiem, biografem A. Walentynowicz, rozmawiał Marek Szymaniak, dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku. W spotkaniu wziął udział Karol Nawrocki, prezes IPN. - Solidarność w polskiej pamięci narodowej, polskiej historii, ale też świadomości gdańszczan jest wielkim fenomenem. Była ona kontynuacją genu polskiej wolności, wyrazem wielkiego pragnienia Polaków do życia w niepodległej Polsce - mówił prezes IPN, rozpoczynając spotkanie poświęcone działaczce Wolnych Związków Zawodowych.

Wspomniał również o bulwersującej sprawie zniknięcia w 2023 r. tablicy ku czci A. Walentynowicz z fasady budynku przy al. Grunwaldzkiej 49 w Gdańsku-Wrzeszczu, gdzie mieszkała działaczka opozycji antykomunistycznej. Wyraził nadzieję, że władze miasta jak najszybciej upamiętnią w tym miejscu A. Walentynowicz.

Anna Walentynowicz jest i zawsze pozostanie ikoną Solidarności, a jej niezłomna postawa jest inspirująca – zgodzili się uczestnicy spotkania poświęconego dziedzictwu bohaterki polskiej drogi do niepodległości. W wydarzeniu udział wzięli też europosłanka Anna Fotyga, radni Gdańska, działacze opozycji antykomunistycznej oraz mieszkańcy.

Anna Walentynowicz, ur. 15 sierpnia 1929 r. we wsi Sienne niedaleko Równego na Wołyniu, zginęła 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem. Była córką Nazara (zm. 1995) i Pryśki Lubczyk (zm. 1937), ukraińskich sztundystów. Pod koniec 1943 r. przedostała się z polską rodziną Teleśnickich pod Warszawę. Od 1945 r. była pracownicą gospodarstwa rolnego pod Gdańskiem, następnie piekarni, w 1950 r. została pakowaczką w Gdańskich Zakładach Przemysłu Tłuszczowego Amada, w latach 1950-1991 (z przerwami) pracowała jako spawacz, a od 1966 r. - suwnicowa w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. W pierwszej połowie lat 50. była przodowniczką pracy socjalistycznej (270 proc. normy). Od stycznia do sierpnia 1951 r. była członkiem ZMP, delegatem na zjazd młodzieży socjalistycznej w Berlinie, następnie członkiem Ligi Kobiet, przewodniczącą LK w Stoczni, działaczką na rzecz praw pracowniczych. W grudniu 1970 r. uczestniczyła w demonstracji pod KW PZPR i siedzibą Polskiego Radia w Gdańsku, a także w strajku w SG, przygotowywała posiłki. 25 stycznia 1971 r. brała udział w spotkaniu w SG z I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. Od 1978 r. była członkiem WZZ Wybrzeża (udostępniała mieszkanie na punkt kontaktowy), a także redaktorem niezależnego pisma "Robotnik Wybrzeża", kolporterką, współorganizatorką obchodów rocznic Grudnia ’70. Za swoją działalność wielokrotnie zatrzymywana była przez SB i MO i poddawana rewizjom.

7 sierpnia 1980 r. została zwolniona z pracy, 5 miesięcy przed emeryturą. Żądanie jej przywrócenia do pracy stało się pierwszym postulatem strajku w SG, który wybuchł 14 sierpnia 1980 roku. 16 sierpnia 1980 r. została przywrócona do pracy. Od 14 do 31 sierpnia 1980 r. uczestniczyła w strajku w SG. 16 sierpnia 1980 r., po zakończeniu przez Lecha Wałęsę strajku, z Aliną Pieńkowską zatrzymywała przy bramie nr 3 wychodzących ze stoczni robotników i wzywała do kontynuacji strajku. Potem była członkiem Prezydium MKS, sygnatariuszką porozumień sierpniowych. Od września 1980 r. działała w "S", była członkiem Prezydium Komitetu Założycielskiego w SG, członkiem Prezydium MKZ w Gdańsku. W październiku 1981 r., podczas spotkania z robotnikami w Radomiu, dwóch funkcjonariuszy SB, we współpracy z TW "Karol", podjęło próbę otrucia jej za pomocą leku Furosemidum. 3 kwietnia 1981 r., w wyniku konfliktu z L. Wałęsą, decyzją Prezydium KZ SG, została odwołana z Prezydium MKZ Gdańsk. Była gościem I KZD. W listopadzie 1981 r. była sygnatariuszką Deklaracji ideowej Klubów Rzeczypospolitej Samorządnej Wolność–Sprawiedliwość–Niepodległość.

Od 14 do 16 grudnia 1981 r. współorganizowała strajk w SG, po pacyfikacji została zatrzymana, a 18 grudnia 1981 r. internowana w Ośrodku Odosobnienia w Bydgoszczy-Fordonie i Gołdapi. W lipcu 1982 r. została zwolniona. W sierpniu 1982 r. aresztowano ją  pod zarzutem zorganizowania strajku w SG w grudniu 1981 r. i osadzono w AŚ w Gdańsku, AŚ Warszawa-Mokotów i ZK w Grudziądzu. 30 marca 1983 r. została skazana wyrokiem Sądu Rejonowego w Grudziądzu na rok i 3 miesiące więzienia w zawieszeniu na 3 lata oraz zwolniona z pracy. 16 grudnia 1983 r. ponownie została aresztowana za próbę wmurowania z Kazimierzem Świtoniem i Ewą Tomaszewską tablicy upamiętniającej pacyfikację KWK "Wujek", osadzona w ZK w Lublińcu, zwolniona w kwietniu 1984 r. ze względu na stan zdrowia. Od 18 lutego 1985 r. do 31 sierpnia 1986 r. była inicjatorką i uczestniczką głodówki rotacyjnej w kościele Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie. Od 1988 r. organizowała sympozja "W trosce o Dom Ojczysty".

W 1989 r. była przeciwniczką obrad Okrągłego Stołu. W 1989 r. współzakładała Fundację Promocji Sztuki Sakralnej. Od 1989 do 1997 r. była współpracowniczką pisma "Poza Układem". W 1991 r. przeszła na emeryturę.

W 2000 r. odmówiła przyjęcia tytułu Honorowego Obywatela Gdańska. Odznaczona została Medalem Wolności, przyznawanym przez amerykańską Fundację Ofiar Komunizmu (2005), Orderem Orła Białego (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018, pośmiertnie).

WIARA.PL DODANE 28.03.2024

Dyskusja o Annie Walentynowicz

​Gdański IPN zorganizował spotkanie o Annie Walentynowicz z udziałem Sławomira Cenckiewicza, historyka i jej biografa.  

oceń artykuł