W środę 20 listopada, podczas Pomorskiego Kongresu Pamięci Narodowej, prezes IPN Karol Nawrocki uhonorował, w imieniu Prezydenta RP, działaczy opozycji niepodległościowej.
Podczas uroczystości obecni byli posłowie i senatorowie, przedstawiciele władz wojewódzkich oraz samorządowych, reprezentanci służb mundurowych, członkowie NSZZ "Solidarność" z przewodniczącym Krzysztofem Doślą na czele. Udział w wydarzeniu wzięli także przedstawiciele opozycji demokratycznej i antykomunistycznej, osoby represjonowane w PRL, członkowie stowarzyszeń kombatanckich i organizacji pielęgnujących pamięć o polskiej historii, przedstawiciele placówek akademickich, naukowych i kulturalnych oraz osoby duchowne.
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski został odznaczony Jan Gwizdak, pracownik Kieleckich Zakładów Wyrobów Papierowych, zastępca przewodniczącego Komisji Wydziałowej NSZZ "Solidarność" na Wydziale Transportu Kolejowego, internowany w obozie wojskowym w Budowie od 5 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 roku.
Krzyże Wolności i Solidarności zostały przyznane 14 osobom, które przysłużyły się walce z komunistycznym reżimem. Poniżej prezentujemy listę nazwisk działaczy opozycyjnych, uhonorowanych za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności oraz respektowania praw człowieka w PRL:
Po wręczeniu odznaczeń głos zabrał prezes Instytutu Pamięci Narodowej. - Krzyże Wolności i Solidarności w swojej symbolice krzyża - symbolu chrześcijaństwa, symbolu cierpienia za dobrą sprawę i zwycięstwa dobra nad złem, ale także miłosierdzia - mają swoją tradycję odnoszącą się do Krzyża Niepodległości II RP i Krzyża Armii Krajowej z czasów II wojny światowej. Więc te krzyże, które miałem wielką satysfakcję i zaszczyt powiesić na państwa piersi, są dowodem na to, że Polska was dzisiaj, drodzy państwo, nadal potrzebuje - nie tylko dziękuje za waszą życiową drogę, ale Polska potrzebuje waszego świadectwa i waszej obecności także wśród najmłodszych pokoleń, abyśmy wiedzieli, gdzie jest wolność, a gdzie jest zniewolenie, gdzie jest solidarność, a gdzie jest arogancki liberalizm, który niszczy naszą współczesną Polskę - zwrócił się do odznaczonych K. Nawrocki.
- Dowodzicie, że łańcuch pokoleń Polaków, którzy przywiązani są do wolności, nie umiera nigdy, niezależnie od tego, czy Polska jest okupowana przez niemiecki narodowy socjalizm, przez sowiecki komunizm, czy jest sowiecką kolonią po roku 1945, to wolność jest w was, wolność jest w nas, i tej wolności nie damy sobie odebrać! Bardzo wam dziękuję i gratuluję w imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy, bohaterowie naszej wolności. Niech żyje wolna i niepodległa Polska! - zakończył prezes IPN.
Krzyż Wolności i Solidarności to odznaczenie państwowe, ustanowione w 2010 r., a przyznane po raz pierwszy w czerwcu 2011 r., przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek prezesa IPN. Pierwowzorem odznaczenia jest Krzyż Niepodległości z II RP.
Po uroczystości odbyła się projekcja filmu w reżyserii Tomasza Łysiaka pt. "Którzy ogień podsycają", a po nim dyskusja z udziałem dyrektor Archiwum IPN Marzeny Kruk oraz opozycjonistów odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności - Tadeusza Drwala, Stanisława Fudakowskiego i Anny Kołakowskiej.
Pomorski Kongres Pamięci Narodowej to wydarzenie, które stanowi kontynuację długofalowej koncepcji prezentowania oferty IPN w zupełnie nowej formule. Przez dwa dni, w formie fascynującej podróży przez dekady, prezentowana jest historia Polski XX wieku. W tym celu wykorzystywane są najnowsze technologie.