W czwartek 27 lutego w gdańskiej kurii metropolitalnej odbyło się spotkanie, podczas którego zaprezentowano wydany na 100-lecie archidiecezji album przedstawiający dwie najważniejsze świątynie: archikatedrę oliwską i bazylikę Mariacką.
Album fotograficzny "Dwie gdańskie katedry" to inicjatywa Towarzystwa Przyjaciół Bazyliki Mariackiej, realizowana we współpracy z ks. Ireneuszem Bradtkem, proboszczem bazyliki oraz ks. Krystianem Kletkiewiczem, proboszczem archikatedry oliwskiej. Projekt powstał z myślą o ukazaniu dwóch najważniejszych świątyń archidiecezji gdańskiej, czyli archikatedry oliwskiej oraz bazyliki Mariackiej, w ich pełnym wymiarze historycznym, architektonicznym i kulturowym.
Głównym celem albumu jest nie tylko przedstawienie imponującej architektury obu obiektów, ale także ukazanie ich roli w kształtowaniu tożsamości Gdańska i całego Pomorza. Tekst do publikacji przygotował dr Janusz Trupinda, uznany historyk mediewista, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku. Jego opracowanie wprowadza czytelnika w burzliwe dzieje, które niejednokrotnie wpływały na losy zarówno budowli, jak i lokalnej społeczności. Dzięki temu odbiorcy mają szansę zrozumieć, jak historia, sztuka i religia splatają się, tworząc unikalne dziedzictwo regionu.
Album ma formę bogato ilustrowanej publikacji i liczy niemal 300 stron. Autorem fotografii jest Dariusz Kula - ceniony gdański fotograf, którego kadry ukazują zarówno panoramę świątyń, jak i ich detale. Fotografie lotnicze, ujęcia wnętrz oraz precyzyjne detale architektoniczne pozwalają zobaczyć obiekty zachowane od wieków. W trakcie realizacji zdjęć autor zmagał się z wyzwaniami związanymi z dostępem do trudno osiągalnych detali, co wymagało zastosowania wysokich, kilkumetrowych statywów oraz nietypowych rozwiązań technicznych.
Szczególną uwagę zwraca sesja fotograficzna przeprowadzona w archikatedrze oliwskiej, gdzie przy udziale konserwatorów zabytków i proboszczów obu katedr, udało się uwiecznić historyczne freski na ścianach prezbiterium, które na co dzień pozostają zakryte przez malowidła autorstwa Hermanna Hahna. Takie ujęcia podkreślają nie tylko walory artystyczne budowli, ale również ich historyczne znaczenie.
Obie świątynie mają bogatą historię. Bazylika Mariacka, uważana za największą ceglaną gotycką świątynię w Europie, swoją historią sięga XIII wieku - tradycja głosi, że w 1243 r. wzniesiono tu pierwszy, prawdopodobnie drewniany, kościół poświęcony Najświętszej Maryi Pannie. Prace budowlane trwały 159 lat i były wspólnym dziełem gdańszczan, co podkreślało znaczenie wspólnoty lokalnej. Wnętrze bazyliki kryje wiele cennych dzieł, takich jak dębowy, późnogotycki główny ołtarz z początku XVI wieku, unikatowe belki oraz monumentalny krzyż. Z kolei archikatedra oliwska to świadek historii Pomorza od XII wieku. Była kanwą nie tylko dla wielkich dzieł sztuki m.in. Hermana Hahna, ale także ważnych wydarzeń historycznych, jak zawarcie pokoju oliwskiego po wojnie szwedzkiej.
Album wpisuje się w szerszy kontekst obchodów jubileuszu stulecia diecezji gdańskiej, które zaplanowano na 2025 rok. Jest to przedsięwzięcie mające na celu wzmacnianie więzi wspólnotowych, podkreślanie dziedzictwa sakralnego oraz inspirowanie do odnowienia i pogłębienia wiary. Metropolita gdański abp Tadeusz Wojda, w słowach wstępnych do albumu określa prezentowane świątynie jako murowane filary chrześcijaństwa na Pomorzu - symbole trwałości wiary, dziedzictwa kulturowego i dumy regionu.
Warto podkreślić, że wydanie albumu to efekt nie tylko pracy naukowców i fotografów, ale także szeroko rozumianej działalności wolontariuszy, którzy angażują się w aktywnie realizację różnych inicjatyw. Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Bazyliki Mariackiej swoim zaangażowaniem znacznie przyczyniają się do promocji i ochrony dziedzictwa sakralnego. Dzięki tej publikacji zarówno mieszkańcy Gdańska, jak i miłośnicy historii, sztuki oraz architektury mają okazję do nowego spojrzenia na dziedzictwo, które kształtowało tożsamość regionu przez wieki.
Album będzie dostępny w sprzedaży wkrótce. Będzie można go nabyć w archikatedrze oliwskiej i w bazylice Mariackiej.